Günümüzde pek çok sektörde zorunlu bir ihtiyaç haline gelen nitelikli iş gücü, tarım ve hayvancılık alanında da kendini hissettiriyor. Türkiye’nin çeşitli köylerinde hayvancılık yapan çiftçiler, hayvanlarına bakacak nitelikli çoban bulma konusunda ciddi zorluklar yaşıyor. Özellikle son dönemlerde belirlenen yüksek maaş tekliflerine rağmen, bu işi üstlenecek yeterli sayıda çoban bulunamaması, çiftçileri yeni çözümler aramaya sevk etti. Sonuç olarak, köylüler kendi aralarında bir sıra sistemi kurarak bu sorunu çözmeye çalışıyor.
Son yıllarda hayvancılık sektörü, hem ekonomik anlamda hem de geleneksel tarım uygulamaları içinde önemli bir yer edinmiş durumda. Ancak bu sektörde karşılaşılan en büyük sorunlardan biri, hayvanların bakımını üstlenecek çobanların eksikliği. Ülkemizde birçok köyde çobanlık yapacak eleman için 60 bin TL gibi oldukça cazip maaş beklentisi sunulmasına rağmen, hayvanlarını sağlıklı bir şekilde besleyip büyütecek nitelikli çoban bulmak oldukça zorlaştı. İş gücü piyasasında yaşanan bu dengesizlik, özellikle kırsal bölgelerde yaşayan çiftçilerin, hayvancılık faaliyetlerini sürdürebilme kapasitelerini tehdit ediyor.
Bu durumu çözmek amacıyla köylüler, daha önce görülmemiş bir çözüm geliştirdiler. Çiftçiler kendi aralarında bir sıra sistemi kurarak, çoban bulma sorununa alternatif bir yaklaşım getiriyor. Bu sistemde, köylüler belirli bir zaman diliminde birer birer çoban hizmeti alıyorlar. Örneğin, bir köylü sabah saatlerinde çobanı kullanırken, diğer köylü öğleden sonrasında yararlanabiliyor. Bu yöntem, her köylünün hayvanlarının bakımına düzenli olarak ulaşabilmesini sağlarken, aynı zamanda çobanlık alanında yaşanan arz-talep dengesizliğini de geçici olarak dengelemekte büyük rol oynuyor.
İlk başta oldukça ilginç gelen bu yöntem, köylüler arasında büyük bir destek bulmuş durumda. Özellikle son yıllarda artan işsizlik oranları ve göç dalgaları nedeniyle tarım ve hayvancılık sektöründe çalışacak elaman bulmakta zorlanan çiftçiler, birbirlerine destek olmayı ve sorunlarını ortaklaşa çözmeyi ilke edinmişler. Bu dayanışma ve yardımlaşma ruhu, köylülerin çoban bulma sorununa karşı geliştirdikleri sıra sisteminin temelinde yer alıyor.
Köylerin liderleri, bu sistemin oldukça pratik olduğunu ve köylüler arasındaki dayanışmayı güçlendirdiğini belirtirken, aynı zamanda diğer köylere de örnek olabilecek bir uygulama olduğunun altını çiziyorlar. Bu sistem sayesinde, hem hayvanların bakımını sağlamak hem de köylüler arasındaki toplumsal bağları kuvvetlendirmek amaçlanıyor. Ayrıca, bu uygulamanın köy ekonomisine de katkı sağlaması bekleniyor.
Sonuç olarak, çoban bulma konusundaki zorluklar devam etse de, köylülerin geliştirdiği bu sıra sistemi, hayvancılıkla uğraşan aileler arasında büyük bir dayanışma örneği teşkil ediyor. 60 bin TL’lik maaşlar her ne kadar cazip görünse de, kırsal alanda yaşanan sosyal ve ekonomik sıkıntılar, çobanlık mesleğinin önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. Bu durum, gelecekte tarım ve hayvancılık alanında sürdürülebilir çözümler için yeni arayışlara kapı aralayabilir.
